Katsudo Kenpo, Kenpo Karate in Nieuwegein

Functie vs. Vorm
door Travis Downing, vertaald door Marcel de Jong

We hebben de Functie versus vorm discussie eerder gehoord in wetenschappelijke kringen. De vraag komt er in ons kader op neer of de vorm van je lichaam (Vorm) bepaald wat je kunt doen, of dat wat je doet (Functie) de vorm van je lichaam verandert. Wat was er eerst? Wat is belangrijker? Wat zou, als vechtkunstbeoefenaars, de maatstaf voor ons succes moeten zijn? Waarom is dat belangrijk? Hoe beïnvloedt dat onze training? Goede vragen, ik ben blij dat je 't vraagt…. Laten we ten eerste definiëren wat we precies verstaan onder vorm en functie. Voor onze discussie, verstaan we onder vorm gewoon hoe je eruit ziet. Dat kan zijn tijdens een beweging, of in een statische positie. Zaken als handpositie, de afmetingen van je stand, of hoe je lichaamsmechanica eruit ziet voor een toeschouwer. Functie, aan de andere kant, is hoe je het doet. Het wordt afgemeten aan het succes in de toepassing van een beweging of een techniek. Als we vorm bekritiseren gaat het doorgaans over specifieke zaken als “zijn handen hangen neer” of “zijn voeten draaien niet mee als hij trapt”. Functie wordt daarentegen meestal gemeten in termen als snelheid, kracht en accuratesse. Dit zijn doorgaans eindproducten van een techniek.

Travis Downing

Of, functie kan worden gezien als resultante, terwijl we op vorm letten tijdens een beweging. Kun je het nog volgen? Blijf erbij! Hier komt het goede nieuws. Ons standpunt is dat vorm uit functie volgt. Functie is verreweg het meest belangrijk van die twee. Een goede vorm is het product van een hoogstaande functionaliteit. Hoewel beiden elkaar niet verzwakken, zal functie veel vaker tot een goede vorm leiden dan dat een goede vorm waarborgt dat een beweging ook functioneel is. Dit is fundamenteel en van enorme invloed op de manier waarop we trainen, onze focus in de training en waaraan we ons succes afmeten.

Mensen die trainen met functionaliteit als maatstaf, liggen mijlenver voor op de anderen die zich uitsluitend op vorm richten. Dit is duidelijk zichtbaar als we verschillende vechtkunsten met elkaar vergelijken. Een mooi voorbeeld van een vechtkunst die op functionaliteit is gebaseerd is Brazilian Jiu Jitsu. Exact dezelfde technieken komen we tegen in vele verschillende “traditionele” vechtkunsten zoals judo of karate. Het verschil is de nadruk op de mogelijkheid de betreffende technieken toe te kunnen passen (functionaliteit). Er zijn geen vormen of kata's in BJJ en de trainingsmethoden benadrukken toepassing in een tegenwerkende omgeving. Dat is waarom zij die BJJ trainen, veelal winnen van degenen die traditionele vechtkunsten beoefenen. Deze laatsten kennen echter vaak wel de zelfde technieken! Deze nadruk op functionaliteit zou ons aller drijfveer moeten zijn in onze training. We moeten ons constant afvragen of we het getrainde ook in een echte situatie zouden kunnen waarmaken. Als dat niet het geval is, zullen we onze training, of onze techniekkeuze, aan moeten passen. Onze voornaamste focus in de training zou moeten zijn om de vaardigheden en mogelijkheden aan te leren die we nodig hebben om te kunnen functioneren. Een goede vorm is daarbij een middel dat we gebruiken om functionaliteit te bereiken, en geen doel op zich. We hebben allemaal al eens een vechter gezien die er op de kussens of de bokszak fantastisch uitzag, maar die het in de ring niet waarmaakte. Waar zijn dan al die mooie technieken gebleven? Hij trainde niet met functionaliteit als zijn drijfveer. Of het omgekeerde, de man die iedere fout die je je voor kunt stellen maakt, maar toch krijg je hem niet te pakken. Hij kan functioneren. Hoe kunnen we trainen met functionaliteit als onze prioriteit? Laten we twee contrasterende trainingsmethoden onder ogen nemen. We leren een counter op de rechter, tegengestelde, stoot. Het vorm gerichte kamp zal de techniek aanleren, in de lucht oefenen en eventueel op stootkussens in een vooraf opgedragen manier. De training zal de nadruk leggen op het net zo lang blijven repeteren totdat het er goed uitziet. Op dat moment gaan we er vanuit dat de techniek is aangeleerd. Ze zullen daarna gaan sparren en zich afvragen waarom het niet lukt om de techniek te laten werken.

Het functionele kamp zal ongeveer gelijk starten. Oefenen in de lucht en dan op de kussens. Maar dan gaan we moeilijkheden inbouwen. We verhogen de intensiteit. We verhogen het aantal herhalingen. We introduceren onzekerheden. We doen dit allemaal op een geleidelijk steeds hoger wordende moeilijkheidsgraad. We sparren de techniek. Dan gaan we terug naar het begin en leren de techniek opnieuw. De techniek wordt nooit geacht “geleerd” te zijn, het blijft een werk in uitvoering. De tijd die het functionele kamp besteedt aan een individuele techniek is veel langer. Dit heeft twee gevolgen. Het vorm-kamp zal meer leren in aantal technieken, maar de technieken die het functionele kamp leert, zijn vaardigheden die kunnen worden toegepast. Ten tweede zal het functionele kamp een tendens vertonen om meer realistische en efficiënte technieken te verzamelen. De tendens richting flitsende showtechnieken zal nihil zijn. Betekent dit dat we geen aandacht moeten besteden aan vorm? Nee, vorm is belangrijk, maar slechts als middel om iets te bereiken. Dat iets is de functionaliteit, de vaardigheid om toe te passen. Wat wij als een goede vorm bestempelen is doorgaans de meest efficiënte manier om een bepaalde techniek uit te voeren. Het is wanneer we de focus verleggen dat we de vechter creëren. Vergelijk een bodybuilder met een Olympisch gewichtheffer. Ze tillen beiden gewichten op. Ze gebruiken ongetwijfeld deels de zelfde oefeningen. Maar de drijfveren zijn verschillend. De gewichtheffer zal veel meer kunnen. Bij welke maatstaf dan ook zullen zijn atletisch vermogen en conditie beter zijn dan dat van de bodybuilder. Onze doelen en de doelen van de gewichtheffer zijn van de zelfde orde. We willen functionaliteit. We willen de mogelijkheid hebben te presteren. We willen de voordelen genieten van een systeem dat functionaliteit als drijfveer heeft.

Katsudo Kenpo, Voermansweide 1, 3437 DG Nieuwegein, 030-2448473, info@katsudokenpo.nl